"مهمانی شام" جودی شیکاگو
جودی شیکاگو: پیشگام فمینیست در بازنویسی تاریخ هنر
«جودی شیکاگو»[۱]، هنرمند پیشرو و یکی از چهره‌های مرکزی در جنبش هنر فمینیستی دهه ۱۹۷۰، مرزهای هنر را دوباره شکل داد و در عین حال روایتهای سنتی جنسیت، هویت و بازنمایی‌های تاریخی را به چالش کشید. با کارهایی که بهطور انتقادی به کنار گذاشته شدن زنان از تاریخ هنر و جامعه پرداخته، شیکاگو تلاش کرد تا زنان را نه بهعنوان موجوداتی منفعل، بلکه بهعنوان عاملانی فعال که سهم آنها در تاریخ و فرهنگ شایسته‌ی اعتراف و قدردانی برابر با مردان است، معرفی کند. اینستالیشن تاریخی او، «مهمانی شام»[۲]) ۱۹۷۴-۱۹۷۹( (تصویر ۱ ) شاید شناخته‌شده‌ترین نمونه از تلاش‌های او برای جشن گرفتن دستاوردهای زنان و در عین حال بازنگری در تاریخ از منظر زنان برجسته و نادیده‌شده باشد. [۳]
تصویر ۱. جودی شیکاگو، مهمانی شام، ۱۹۷۴-۱۹۷۹، چیدمان.
بنایی برای میراث محو شده‌ی زنان
مهمانی شام یک اینستالیشن چندرسانه ای بزرگ است که بازتابی از مشارکت های مهم زنان در تاریخ، فرهنگ و سیاست است و فضایی جسورانه برای بازاندیشی و روایت مجدد داستانهای زنان در فرهنگها و دوره های زمانی مختلف فراهم میآورد. این کار به طور مستقیم به پاکسازی زنان از روایتهای تاریخی پرداخته و بازنمایی رادیکالی از نقشهای زنان در شکل دهی به تاریخ، هنر و فرهنگ ارائه میدهد. این اینستالیشن همچنین پاسخی به کنار گذاشته شدن زنان از دنیای هنر مردانه است و تأکیدی جسورانه بر قدرت و اراده زنان در تاریخ دارد. [۴]
میز مثلثی: نماد برابری و پیشرفت تاریخی
این کار شامل یک میز مثلثی بزرگ است که نمادی از برابری و هماهنگی است و هر ضلع آن ۴۸ فوت طول دارد. [۵] هر یک از سه بال میز به یک دوره تاریخی خاص اشاره دارد .بال اول از پیش تاریخ تا ظهور پدرسالاری را پوشش میدهد؛ بال دوم به دورهی ظهور مسیحیت تا اصلاحات دینی اختصاص دارد؛ و بال سوم به قرون ۱۷ تا۲۰ میپردازد. این تقسیمبندی بهطور واضح روند نقشآفرینی زنان را از دورهای که در آن قدرت اجتماعی و سیاسی داشتند به دورهای که تحت سلطهی مردان قرار گرفتند، نشان میدهد. [۶]
چیدمان سفره: بزرگداشت فراموش شدگان و نام آوران
میز دارای ۳۹ جایگاه شخصی است که به زنان برجسته تاریخی اختصاص داده شده است. این زنان، چه شناختهشده و چه فراموششده، شامل شخصیتهای اسطورهای، سیاسی، هنری و ادبی میشوند. طراحیهای خاص جایگاهها بهطور دقیق نماد دستاوردهای فردی زنان را در بر میگیرد و اغلب شامل بشقابهای سرامیکی است که با نقشهایی از اندام جنسی زنانه یا گلها تزیین شدهاند، که بهطور عمدی به قدرت جنسی زنانه اشاره دارد. این نمادگرایی، که به طور برجسته در بشقابها نمایان است، چالشی است برای سنت های پدرسالارانه که به طور تاریخی صدای زنان را خاموش کردهاند.
ارتقای «کار زنانه» به هنر متعالی
هر جایگاه همچنین شامل یک شی سرامیکی است که شکلی مشابه واژن یا گل دارد و همراه با یک فنجان طلایی، چاقو، چنگال و رومیزی بافته شده است. گنجاندن این اشیا تاکید بر تعهد شیکاگو به بازپس گیری صنایع زنانه سنتی مانند گلدوزی و سرامیک است که به طور تاریخی به حوزه های خانگی محدود شده و بهعنوان هنرهای کمارزش تلقی میشدند. با ارتقا این صنایع به سطح هنر عالی، شیکاگو با تقسیمات سنتی میان هنرهای زیبا وکارهای زنانه مقابله کرده و آنها را به مرکز گفتگوهای هنری وارد میکند.
هندسه مقدس: مثلث به مثابه‌ی نماد فمینیستی
طراحی این کار همچنین دارای معناهای نمادین عمیقی است. میز مثلثی به طور مشخص به نماد کهن جنسیت و قدرت زنانه اشاره دارد و این ایده را تقویت میکند که زنان در طول تاریخ توانایی تاثیرگذاری بر سیاست و جامعه را داشته اند. همچنین ۱۳ جایگاه در هر ضلع میز، از ایزدبانوهای تمدنهای باستانی تا شخصیتهای مدرن و هنرمندانی چون «فریدا کالو» [۷]، «آرتمیزیا جِنتیلِسکی»[۸] و در نهایت «جُرجا اُکیف»[۹] که تنها زن زنده در زمان برپایی این اینستالیشن بود. این انتخاب نمادین به طریقی اشاره به تصویر مسیح و حواریون در شام آخر دارد که نمادی از بازپسگیری جایگاه زنان در تاریخ است. [۱۰]
تصویرهای واژنی: چالشی تحریک آمیز در برابر هنر مردسالار
یکی از جنبه های چالش برانگیز مهمانی شام، نمایش اندام جنسی زنانه در طراحی های سرامیکی بشقابها است .این تصویرها پویا، که در تضاد با نمادهای فالیک رایج در هنر قرار دارند، یک دگرگونی عمدی ایجاد کردهاند که با منتقدان چندان سازگار نبود. گنجاندن این تصویرها توسط جودی شیکاگو نه تنها بازپسگیری قدرت جنسی زنانه به‌شمار می‌رود، بلکه چالشی است به سکوت تاریخی بدن‌های زنان درهنر. با این اقدام، او در تلاش بود فضایی ایجاد کند که زنان بتوانند بدون ترس از شرم یا سرکوب، حضور و اهمیت خود را بهطور آشکار ابراز کنند.
برای مثال، منتقد نیويرک تایمز، هیلتن کریمر، این کار را به عنوان افترایی توهین آمیز به تخیل زنانه توصیف کرد. در واقع، طبیعت طبیعی و دوگانهی این کار، سیاست و صنعت را در قلب تاریخ جنسیت و هنر قرار میدهد. [۱۲] همانطور که لوسی لیپرد می نویسد، شیکاگو در این کار تلاش کرد تا از میثاقهای آوانگارد فاصله بگیرد زیرا از تصویرها تفسیرپذیر بی زار بود و می خواست موضوع زن بودن را نه در جایگاه تابو بلکه در مرکز آفرینش هنری قرار دهد. [۱۳]
شاهکاری جمعی: همکاری فمینیستی در پشت صحنه‌ی کار
فراتر از قدرت تماتیک و زیبایی‌شناختی خود، مهمانی شام از نظر ماهیت همکاری‌اش نیز قابل توجه است. جودی شیکاگو با تیمی متنوع از بیش از ۴۰۰ همکار، از جمله زنان و مردان، برای به واقعیت پیوستن این اثر همکاری کرد. این تلاش جمعی در تضاد آشکار با فردگرایی قهرمان‌مآبانه‌ای است که معمولا با هنر آوانگارد مرتبط است و بازتاب‌دهنده‌ی اندیشه‌ی فمینیستی تجربه‌ی مشترک و توانمندسازی جمعی است. مشارکت هر یک از افراد مستند شده است، به طوری که فرآیند همکاری شناخته و جشن گرفته می‌شود.
میراث: چگونه میهمانی شام هنر فمینیستی را بازتعریف کرد
از طریق مهمانی شام، جودی شیکاگو نماد ماندگاری از هنر فمینیستی خلق کرده است؛ نمادی که ساختارهای پدرسالارانه دنیای هنر را به چالش می‌کشد، مرزهای شیوه‌های هنری را بازتعریف میکند و روایت جدید و فراگیری برای نسل‌های آینده ارائه میدهد. با قرار دادن زنان و کارهای دستی آنها در کانون توجه و اختصاص دادن جایگاهی ویژه به آنها، شیکاگو مفهوم عاملیت زنان را دوباره تعریف کرده و تصویری قدرتمند از معنای خلق هنری که هم شخصی و هم سیاسی باشد، ارائه میدهد. [۱۴]
مقاله از ملیحه نوروزی / پژوهشگر مستقل هنر
منابع:
1. جودی شیکاگو (۱۹۳۹، ایالات متحده) Judy Chicago
2. ضیافت شام Dinner Party
3. شیکاگو، جودی، از میان گل: تلاش من به عنوان یک هنرمند زن. ضیافت شام، ۱۹۷۵.
4. لوسی-اسمیت، ادوارد، جودی شیکاگو: یک دیدگاه آمریکایی (واتسون-گاپتیل، ۲۰۰۰). ص. ۵۹.
5. بارنت، سیلوین، راهنمای کوتاه برای نوشتن درباره هنر (پیرسون: ۲۰۱۱) ص. ۲۳۱.
6. لوسی-اسمیت، ادوارد، جودی شیکاگو: یک دیدگاه آمریکایی (واتسون-گاپتیل، ۲۰۰۰). ص. ۶۲.
7. فریدا کالو (۱۹۰۷-۱۹۵۴ مکزیک) Frida Kahlo
8. آرتمیسیا جنتیلسکی (۱۵۹۳-۱۶۵۳ ایتالیا) Artemisia Gentileschi
9. جرجا اکیف (۱۸۸۷-۱۹۸۶ ایالات متحده) Georgia O’Keefe
10. محتشم، سام و سالمیان، الهام ۱۴۰۰، "جودی شیکاگو: آفرینش و کنشگری". کارنما؛ فصلنامه تاریخ و نقد هنر، دوره ۵، شماره ۳، پاییز ۱۴۰۰.
11. جونز، آملیا، سیاست جنسی: ضیافت شام جودی شیکاگو در تاریخ هنر فمینیستی (انتشارات دانشگاه کالیفرنیا: ۱۹۹۶)، ص. ۲۶.
12. کرامر، هیلتون، ۱۹۸۰، "ضیافت شام جودی شیکاگو به موزه بروکلین می آید؛ هنر: ضیافت شام جودی شیکاگو". NYT. (محتشم، سام و سالمیان، الهام ۱۴۰۰، "جودی شیکاگو: آفرینش و کنشگری". کارنما؛ فصلنامه تاریخ و نقد هنر، دوره ۵، شماره ۳، پاییز ۱۴۰۰).
13. لیپارد، لوسی، ۱۹۸۰، "ضیافت شام جودی شیکاگو". هنر در آمریکا، ص ۱۱۸. (محتشم، سام و سالمیان، الهام، ۱۴۰۰، "جودی شیکاگو: آفرینش و کنشگری". کارنما؛ فصلنامه تاریخ و نقد هنر، دوره ۵، شماره ۳، پاییز ۱۴۰۰).
14. شیکاگو، جودی، ضیافت شام: از آفرینش تا نگهداری. سان فرانسیسکو: پرستل، ۲۰۰۷.
منبع تصویر و تصویر جلد:
شیکاگو، جودی. (۱۹۷۹) ضیافت شام [چیدمان رسانه ای مختلط]. موزه بروکلین، نیویورک. (قابل دسترسی: ۱ اسفند ۱۴۰۳).
